ID: 483
 Data e postimit: 2015-09-24 18:15:23
Titulli: Miqesia
Lloji: Ese shpjeguese
Tema: Miqesia
Autori: FloriAnA
Qyteti: Fier
E-mail: floriana@yahoo.com
Teksti:
1.Çfare eshte miqesia ?
2.Çfare rendesie ka ajo ne shoqerine tone ?
3.A eshte ajo e shenjte ashtu siç kunder eshte dashuria ?

Nje pike e ashper gjaku njerezor
Peshon me shume se deti i trazuar
E pasigurt bota shkon e vjen,
I paepur rri dashnori i rrenjezuar.
Mendova se kish marre arratine,
Po dhe kur kishin shkuar aq e aq vite
Ai rrezellinte miresi te pashtershme
Njelloj si lindje dielli e perditshme.
Zemra ime tash qe perseri e lire, -
O mik, me tha kraharori im,
Veç prej teje trendafili eshte i kuq
Veç prej teje qielli ben harkim.
Gjithçka prej teje merr nje forme me fisnike,
Ndaj pertej tokes kundro me vemendje,
Aty ku ndodhet mokra e mullirit te fatit tone,
E gjej nje shteg diellor per dobine tende.
Se une prej fisnikerise tende kam mesuar
Ta qeveris deshperimin tim;
Saqe dhe shatervanet e jetes sime te fshehte
Te kendshem me duken kur ta ndjej miqesine.

Jam i sigurte se te jetosh pa asnje mik eshte sikur te te mungoje nje ngta nevojat njerezore me te vlershme dhe nxitese. Por çdo dite ka njerez qe jetojne dhe vdesin te rrethuar nga te huaj, te vetmuar, pa e njohur miqesine e vertete.
Per ne njerezit te kesh dike prane eshte nje nevoje e domosdoshme. Praktikisht gjendemi gjithnje te rrethuar nga njerez qe i kemi njohur rastesisht apo ne takime te shkurtra te perditshme. Ndonjerin prej tyre e quajme mik, por ai qe vertet eshte nje mik, a eshte ai qe e quajtem te tille ? Te kesh nje mik nenkupton plotesisht nje gje tjeter, eshte nje gje mjaft e shenjte. Aristoteli e pershkruan miqesine: “Nje shpirt ne dy trupa”.
Miqesia lidh dy persona qe i kushtohen njeri-tjetrit prej shume kohesh, duke kaluar konflikte, gezime, veshtiresi, trishtime dhe ndryshime. Shume prej nesh i quajne miqesite e tyre te pandara. Behemi pasive ne kultivimin e miqesise dhe nuk e veme re faktin se, perkundrazi, duhen perpjekje te vazhdueshme, kujdes e vemendje per te ruajtur miqesine Emerson, me urtesi ne menyre te mrekullueshme tek “Of friendship” (Per miqesine) shkruan: “Kujdesemi per shendetin tone, luftojme te sigurojme nje çati dhe te shtojme garderoben, por cili eshte ai qe shqetesohet qe te mos i mungoje me e mira pasuri - miqte ?” Me pas shton: “menyra me e mire te kesh miq, eshte te jesh nje mik”. Nese vertet do te deshironim ta mbanim miqesine, do te perpiqeshim me shume per te bere, qe keto lidhje kaq te domosdoshme dhe te mrekullueshme, te rriteshin dhe te forcoheshin. Jane te pakta rastet ne jete qe mund te na japin shperblim me te madh.

Ka dy elemente qe ndikojne ne formimin e miqesise, secili prej tyre kaq Sovran sa qe nuk mund te shoh ndonje superioritet tek tjetri. Njeri eshte e e verteta. Nje mik eshte dikush me te cilim mund te jem i sinqerte. Para ti mund te mendoj me ze te larte. Kam arritur ne pranine e nje njeriu kaq te vertete dhe te barabarte, sa mund te shfaq edhe shenjat me te thella te davaritjes, miresjelljes dhe mendimit te dyte, te cilin njerezit nuk e fshijne asnjehere, dhe mund te flas me te me thjeshtesine dhe plotesine, me te cilen nje atom kimik takon nje tjeter.
Sinqeriteti eshte luksi qe i lejohet, si diademat dhe autoriteti, vetem rangut me te larte, qe lejohet te thote te verteten, sikur te mos kete asnje tjeter mbi vete, me te cilin te perballet. Çdo njeri i vetem eshte i sinqerte. Me hyrjen e nje njeriu te dyte, nis hipokrizia. Ne mbrohemi dhe kthejme prapa perpjekjen e shokut me ane te komplimentave, thashethemeve, mahnitjeve, çeshtjeve. E mbulojme mendimin tone prej tij nen njeqind shtresa. Per shumicen prej nesh shoqeria nuk shfaq fytyren e saj, por shpinen. Per te qendruar ne lidhje te sinqerta me njerezit ne nje kohe te genjeshtert, ia vlen nje cope marrezie. Pothuaj çdo njeri qe takojme, kerkon pak qyteterim, kerkon miresjellje; ai ka nje lloj fame, ka talent, nje hije filantropizmi dhe feje ne koken e tij, qe nuk duhen vene ne pikepyetje dhe qe prishin gjithe bisedat me te.

Por nje mik eshte nje njeri i shendoshe, i cili nuk ushtron paditurine time, por mua. Miku me zbavit pa kerkuar shperblim. Nje mik, pra, eshte nje lloj paradoksi ne natyre. Une qe jam vetem, qe nuk shoh gje ne natyre, ekzistencen e se ciles mund ta pohoj me prova te njejta me timen, shoh tani ngjashmerine e qenies sime ne gjithe lartesine e saj, ndryshueshmerine dhe kuriozitetin te tiparizuara ne nje forme te huaj; Keshtu qe nje mik mund te shihet mjaft mire si kryevepra e natyres.

Elementi tjeter i miqesise eshte butesia. Ne jemi te lidhur me njerzit me lidhje te ndryshme gjaku, krenaria, frike, shprese, zilie, urrejtjeje, adhurimi, me çdo rrethane , shenje dhe vogelsi, por nuk mund te besojme se kaq shume karakter mund te gjendet tek nje tjeter, aq sa te na drejtoje nga dashuria. Ne e qortojme qytetarin sepse ai e kthen dashurine ne nje mjet. Eshte nje shkembim dhuratash, borxhesh te nevojshme; eshte fqinjesi e mire; ajo qendron me te semuret; mban mantelin ne funerale; dhe pothuaj humbet pamjen e miresive dhe fisnikerise se lidhjes. Por edhe pse nuk mund ta gjejme zotin nen kete maske, nga ana tjeter, nuk mund ta falim poetin nese ai rrotullon fijen shume ngadale dhe nuk e ploteson romancen e tij me virtyte te perbashketa te drejtesise, perpikmerise, besnikerise dhe meshires. E urrej prostituimin e emrit te miqesise per te nenkuptuar nje lidhje moderne boterore. Fundi i miqesise eshte nje tregti, me e ashpra, me e njohura, se ciles mund ti bashkohesh; me ashper se te gjitha ato qe kemi provuar. Eshte per ndihme dhe ngushellim permes gjithe lidhjeve dhe kalimeve te jetes dhe vdekjes. I pershtatet diteve te qeta, dhuratave te hijshme, mbledhjeve te fshatit, por edhe rrugeve te ashpra dhe udhetimeve te veshtira, fundosjes se anijes, varferise dhe perndjekjes. I ben shoqeri sulmeve te papritura te talentit dhe ekstazave dhe fese. Duhet t’i lartesojme njeri tjetrit nevojat e perditshme dhe detyrat e jetes se njeriut dhe ta rrethojme ate me guxim, zgjuarsi dhe bashkim. Ajo asnjehere nuk duhet te behet diçka e zakonshme dhe e percaktuar, por duhet te jete e kujdesshme dhe shpikese dhe t’i shtoje rime dhe arsye asaj qe ishte pune e rende.

Sa me i larte te jete stili qe kerkojme nga miqesia, sigurisht aq me pak e lehte eshte ta percaktosh ate me mish e me gjak. Ne ecim vetem ne bote. Miqte, te tille siç i deshirojme ne jane endrra dhe perralla. Por nje shprese sublime gezon gjithmone zemren besnike, qe kudo ne rajone te tjera te fuqise universale, shpirtrat jane tashme ne veprim, po durojne edhe po guxojne, ata qe mund te na duan dhe qe ne mund ti duam. Mund ta pergezojme veten qe periudha e miturise, marrezive, endjeve dhe e turpit, ka kaluar ne vetmi dhe kur ndihemi plotesisht forte do te vendosim duar heroike ne duar heroike.
Lere madheshtine tende te edukoj shokun e ashper dhe te ftohte. Nese ai eshte i barabarte, atehere do te vdese; por ti zgjerohesh nga shkelqimi yt dhe nuk je me mik i bretkosave dhe krimbave, ngrihesh dhe digjesh me zotat e perandorise. Kjo mendohet si nje fatkeqesi per dashurine e pashkembyer. Por madheshtia do te shohe se dashuria e vertete nuk mund te jete e pashkembyer. Dashuria e zbret nga objekti i pavlere dhe jeton eperhapet ne perjetesi dhe, kur maska e varfer therrmohet, ajo nuk trishtohet, por ndjehet e çliruar nga kaq shume toke, dhe e ndjen akoma me te sigurt pavarsine e saj. Megjithate keto gjera rralle mund te thuhen pas asnje tradhti ndaj lidhjes.
Thelbi i miqesise eshte plotesia, nje shpirtmadhesi dhe besim i plote. Ajo nuk duhet te dyshoje apo te prodhoje paqendrueshmeri. Ajo e trajton objektin e vet si nje zot, ne menyre qe te mund t’i hyjnizoje te dy.