Shqipëri e pavarur (1912 - 1914)
Më 28 Nëntor 1912 Shqipëria shpallet e pavarur me ngritjen e flamurit në Vlorë nga Ismail Qemal Bej Vlora. Shteti i ri nuk njihej ndërkombëtarisht deri me mbajtjen e Konferencës se Ambasadorëve ne Londër ne 1913. Mënyra e qeverisjes ishte shteti parlamentar. Territoret e këtij shteti ishin më të mëdhenj se Shqipëria moderne. Ato perfshinin toka nga Vilajeti i Kosovës, Manastirit, Shkodrës dhe Janinës. Sidoqoftë Konferenca e Londrës e ndryshoi kete. Në këte konferencë u propozuan 2 harta per shtetin shqiptar. Harta e Frances dhe Rusise ne bashkepunim me Ligen Ballkanike e cila propozonte qe shteti shqiptar te zoteronte sa gjysma e territoreve aktuale. Nga ana tjeter harta e qeverise se Ismail Qemalit i jepte Shqiperisë Kosovën, perëndimin e Maqedonisë dhe Çamerinë. Përfundimisht ambasadorët vendosën territoret aktuale te Shqipërise duke lënë jashtë shume vende etnike shqiptare. Austro-Hungaria luajti një rol te rëndesishëm në konferencë për mbrojtjen e pavarësisë së Shqiperisë.
Principata e Shqipërise(1914-1925)
Kur Fuqitë e Mëdha njohën pavarësine e Shqiperisë në Konferencën e Londrës, ata zgjodhen Princ Vidin, nipin e Mbretereshes Elizabetë te Rumanise, per te qënë ne krye te shtetit. Pra ne 1914 vendoset monarkia. Një ofertë formale iu bë nga 18 delegatët shqiptarë te cilët perfaqësonin 18 distriktet e Shqipërise, një ofertë të cilen ai e pranoi. Kryeqyteti u vendos ne Durrës. Vidi u largua nga Shqipëria ne 3 shtator te 1914, pasi Esat Toptani inicioi nje revoltë pan-Islamike. Sidoqoftë ai nuk e anoncoi kurre largimin zyrtar nga froni. Gjate Luftës së Parë Botërore Shqipëria rrezikohej ne veri nga Serbët dhe ne jug nga Grekët. Krerët e shtetit dhe kryeministrat gjatë kësaj periudhe ishin Esat Toptani, Turhan Përmeti, Sulejman Delvina, Fan Noli dhe së fundmi Ahmet Zogu.
Republika Shqiptare (1925-1928)
Pasi mundi qeverinë e Nolit, Ahmet Zogu mblodhi parlamentin që të gjente nje zgjidhje për fronin e principatës. Parlamenti adaptoi nje kushtetutë të re, duke shpallur Shqiperinë republikë. Zogu u zgjodh president me një mandat 7 vjeçar. Ai krijoi një regjim totalitar. Partitë opozitare u shpërbënë dhe armiqtë e regjimit u vrane. Zogu kishte marrëdhenie miqësore me Benito Musolinin si dhe mbeshteste regjimin e tij fashist ne Itali si dhe politikat e jashtme te tij. Duçja e shihte Shqiperinë si një vend kyç per Italinë, dhe filloi të pershkonte dalëngadalë ekonominë shqiptare. Shqiperia ishte de-facto nën protektoratin italian. Pas disa vitesh marredheniet Italo-Shqiptare do te ndryshonin rrënjësisht.
Mbretnija Shqiptare (1928-1939)
Në 1928 Zogu siguroi pëlqimin e parlamentit per shpërndarjen e këtij te fundit. Nje tjeter asamble hartoi kushtetutën e re duke shpallur Shqiperine monarki dhe Ahmet Zogun “Mbret të Shqiptareve”. Kushtetuta e re shfuqizoi Senatin Shqiptar duke sjelle qe Zogu të ruante pushtetin e tij diktatorial. Në 1932 Shqiperia nuk kishte mundësi te shlyente borxhet e saj ndaj Italisë. Roma rriti tensionin duke urdhëruar qe Shqiperia te shpallte varesine tek Italia. Zogu refuzoi. U bë nje përpjekje për të frikesuar shqiptarët duke derguar nje flote luftanije, por deshtoi, pasi vetëm flotat e paarmatosura lejoheshin te zbarkonin ne bregun shqiptar. Pas ketij deshtimi Musolini u përpoq te blinte vendin. Ai i paraqiti Zogut si dhurate 3 milione franga ari. Dështimet bindën Duçen se duhet te krijonte një marrëveshje të re me mbretin.
Mbretnija Shqiptare (1939-1944)
Gjermania nën udheheqjen e Hitlerit kishte perparuar ushtarakisht në Austri dhe Çekosllovaki. Musolini nga ana tjetër nuk mund të pranonte të ngelej prapa ne aleancën e Boshtit Qëndror (Aksëve). Ne 1939 ushtria fashiste italiane zbarkon ne brigjet shqiptare. Mbreti Zog arratiset nga vendi bashke me te shoqen dhe djalin. Froni i kaloi monarkut italian, Viktor Emanuel III. Shqipëria shpallet zyrtarisht nën protektoratin dhe varësine e Mbreterise Italiane. U vendos që në shkolla te mësohej gjuha italiane. Monedha në ate kohe u vendos Leku Shqiptar dhe Lirat Italiane. Invazioni fashist përfundoi me 8 Shtator 1943, kur Italia kapitulloi nga Lufta e Dytë Botërore. Pushtimi italian do te pasohej menjëhere nga ai gjerman i cili do të sillte ndryshime të tjera të sistemit politik.
Shteti i pavarur i Shqipërise (1943-1944)
Regjimi nazist gjerman vendoset ne Shqipëri menjëhere pas largimit te italianëve. Nazistët zgjedhin Ballin Kombëtar te drejtojë Shqiperinë në emer te tyre. Shqipëria tashme ishte e pavarur de-jure, por ishte nën mbikëqyrjen ushtarake te Gjermanisë, pra thjesht nje shtet marionetë. Nen administratën shqiptare u vunë pjesa derrmuese e territoreve te Kosovës si dhe pjesa perëndimore e Maqedonisë. Pushtuesit në këtë periudhë ishin në rënie. Shqiptaret konsideroheshin nga nazistët si rracë e pastër europiane. Këto sollën që pushtimi i tyre te ishte shumë më i lehtë se ne vendet e tjera. Mehdi Frashëri ishte në krye te shtetit në këtë kohë. Gjermanët tërhiqen perfundimisht nga Shqipëria rreth datës 28-29 Nentor 1944. Pushteti merret nga komunistet.
Republika popullore socialiste e Shqipërisë (1944-1992)
Ne fund te Nëntorit 1944 Shqiperia u çlirua pas terheqjes se trupave gjermanë. Këshilli Nacional-Çlirimtar Anti-Fashist, formuar ne Maj, bëhet qeveria provizore e vendit. Qeveria mbizotërohej nga komunistët, keshtu qe sekretari i pare i saj Enver Hoxha behet kryeminister. Vendoset menjëhere diktatura komuniste ne vend. Shqipëria izolohet nga gjithe vendet jo-komuniste. Enver Hoxha mori masa drastike ne vend. Ai shpronësoi bejleret me justifikimin se keta te fundit kishin arritur pasurinë me gjakun e popullit. Tokat e tyre iu dhanë fshatareve. Megjithate në kohën e komunizmit u ndërtuan shume uzina e fabrika, duke synuar te përmirësohej jeta dhe ekonomia. Një nga aleatët e pare më të rëndësishem të Shqipërise u bë Kina. Sidoqoftë pas prishjes së marrëdhenieve me ta kete vend e zuri Bashkimi Sovjetik deri ne vitin 1968. Hoxha vdiq ne 1985. Pushteti i kalon Ramiz Alise. Ne vitin 1991 filluan protestat masive studentore kundër regjimit. Ne 22 Mars 1992 mbahen për herë të parë zgjedhjet demokratike ne Shqipëri.
Republika e Shqipërisë (1992 - Aktualisht)
Zgjedhjet e lira perfundojnë me fitoren e Partisë Demokratike e cila siguroi 92 nga 140 vende ne parlament. Aleksandër Meksi bëhet kryeminister dhe Sali Berisha president. Jeta demokratike e vendit ka vazhduar qetesisht dhe pa probleme madhore me përjashtim te konflikteve te vitit 1997. Vendi ynë ne keto 100 vjet ka përparuar dhe duket se ky përparim do të vazhdoje. Shqipëria u bë anëtare e NATO-s në 1 Prill 2009 dhe pak kohë më pare mori statusin “kandidat potencial” për në Bashkimin Europian. Nga ana tjeter ne vitin 2008 shqiptarët e Kosoves shpallen pavarësine nga Serbia dhe sot ata jane drejt njohjes perfundimtare nderkombetare. Duket se vendi ynë do të vazhdojë rrugen e tij drejt integrimit dhe pse jo, bashkimit kombëtar.
Ndalohet rreptesisht ri-botimi i paautorizuar i veprave te postuara ne kete
website neper website te tjera!
Perjashtim ben rasti kur shkruani emrin e vertete te autorit te vepres se
bashku me linkun zyrtar te vepres!
Shembull:
Kris Hasa - http://sq.yourliterary.com/vepra/Ese+informuese/Rreth+Shqip%C3%ABris%C3%AB+n%C3%AB+100+vjet/1953
Vepra te ngjashme
skenderbeu
Lloji: Ese informuese
Skenderbeu...Sa here qe permendim kete emer na vijne ndermend shume kujtime,shume ngjarje.Ky emer s...
Ese per jeten,perip...
Lloji: Ese informuese
JETA PERVECSE ESHTE NJE RRUGETIM I MUNDIMSHEM ESHTE PLOT SFIDA TE CILAT SHUMICEN E NJEREZVE I BEJNE ...
Pranvera
Lloji: Ese informuese
Zeri i hapave te pranveres prish gjumin e dimrit dhe natyren e kaplon aroma , freskia dhe levizja e ...
Jeta
Lloji: Ese informuese
Jeta!Nje realitet me veshtiresite e medha qe gjnden ne te.Keto veshtiresi te medha qe gjenden ne cdo...
ABDYL FRASHERI
Lloji: Ese informuese
ABDYL FRASHERI lindi ne vitin 1839 ne fshatin Frasher,Shqiperi dhe vidiq me 3 nen...
Te gabosh eshte nje...
Lloji: Ese informuese
Te gabosh eshte nje veprim i pa menduar mire qe behet duke filluar nga nje adoleshent,deri tek nje p...
Arroganca e te rinj...
Lloji: Ese informuese
Arroganca te rinjeve
Duke e verejtur arrogancen e te rinjeve te sotëem, gabimet qe ata bejn pa kth...
arsimi
Lloji: Ese informuese
dhe cdo dite pyes veten... cfare ndryshimi do te kishte ne bote nese nuk do te ekzistonte shkolla dh...
70 vjetori i clirim...
Lloji: Ese informuese
70 vjetori i clirimit eshte nje feste qe festohet nga te gjithe. Shume djem dhe vajza shqiptare dhan...
Frika nga vetmia
Lloji: Ese informuese
Vetmia. Një prej ndjenjave të cilave njeriu u trembet më shumë. Një njeri i vetmuar nuk është...
Emri:
Kris
Email:
kris-hasa@hotmail.com
Komenti:
Tekstet informuese jane puro informacion, e ne kete rast eshte informacion historik. Shpresoj qe nje dite te dini me teper mbi tekstin joletrar.
Shto komentin tend per vepren e mesiperme:
Mos perdorni fjalor banal! Komentet me fjalor banal do te fshihen!
